Goeiedag, ik ben Tom.

Onlangs zapte ik langs The farthest op Canvas, een documentaire over de Voyager. De Voyager is het ruimtetuig dat voor het eerst foto's van dichtbij maakte van Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus.

Ik ben blijven hangen. Planeten en astronomie interesseren me wel wanneer ze geserveerd worden in lichte doses, maar dat was niet de enige reden. Een paar dingen vielen me op.

Zo kwamen er heel wat wetenschappers aan het woord die betrokken zijn geweest bij het Voyager project. Elk van die wetenschappers werd vroeg of laat emotioneel bij de herinnering aan wat ze hebben verwezenlijkt. Niet iets wat je zou verwachten van droge nerds.

Het was ook een andere tijd. Internet bestond toen nog niet. Als je iets wou vertellen, organiseerde je een persconferentie. NASA kreeg heel wat volk over de vloer tijdens zo'n persbriefing.

Referentiekader

Op een bepaald moment verwees de spreker Raiders Of The Lost Ark, een film die toen in de cinema speelde. Je zag dat heel de zaal de referentie snapte. Dat kan je je nu niet meer voorstellen. De hele wereld leek wel eenzelfde referentiekader te hebben. Iedereen las hetzelfde, hoorde hetzelfde, zag hetzelfde. In de tijden van internet is dat helemaal niet meer vanzelfsprekend. Als NASA vandaag een referentie zou maken naar - ik zeg maar wat - Avengers Endgame, zou iedereen dan weten waarover dat gaat? Daarom is het vandaag, meer dan ooit, belangrijk om te checken of je publiek wel hetzelfde referentiekader heeft als jijzelf. Het is niet omdat iets heel logisch is voor jou, dat het ook logisch is voor je publiek. Toegepast op wat ik dagelijks doe: het is niet omdat je vanuit business heel duidelijk ziet wat je klanten nodig hebben en hoe zij denken, dat je developers dat ook zien. Leg het hen heel duidelijk uit.

Wie is er dom?

Een tweede moment dat me bij is gebleven uit die persconferenties, is het moment waarop een journalist zei: "Professor, ik kon niet helemaal volgen toen u daarnet alles zo snel uitlegde. Zou u dat eens kunnen herhalen?" De professor antwoordde: "Bedoel je langzamer? Of eenvoudiger?" Vervolgens zag je hem heel hard nadenken over hoe ie hetgeen ie vertelde, nóg eenvoudiger kon maken. Dit staat in schril contrast met hoe ik technische (software) mensen vaak zie reageren op een vraag. Dat gaat in de lijn van "Ja zeg, als je te dom bent om het te snappen, kan ik er ook niet aan doen he." Het is niet omdat voor jou iets glashelder is door jouw wetenschappelijke of technische achtergrond, dat dat voor de ander ook is. Ga er niet vanuit dat de ander dom is - ga ervan uit dat de ander haar tijd heeft gespendeerd aan het leren van andere dingen dan jij.

Conclusies

Mijn conclusies? Creëer een gemeenschappelijk referentiekader en een gemeenschappelijke taal. Het doel van iets uit te leggen, is dat de ander het snapt, niet dat je laat zien hoe slim je zelf bent. Dit geldt op heel veel gebieden tegenwoordig, maar zeker ook wanneer businessmensen en softwaremensen samenwerken.

Tot 5 mei 2020 kan je The farthest nog bekijken op de website van Canvas